Als een van de eerste kunstinstellingen deed Nieuw Dakota in Amsterdam-Noord midden maart een oproep aan kunstenaars om met tekst en beeld te reflecteren op deze periode. Sindsdien stromen de reacties binnen. De Corona-Archives vormen een collectief logboek om individuele reacties op deze complexe tijd te documenteren, te verbeelden en toch ook te vieren. Directeur Tanja Karreman van Nieuw Dakota hoopt ermee te laten zien dat kunst iets toevoegt, verbanden kan tonen en een nieuw perspectief kan geven op onze toekomst die door de coronacrisis onherroepelijk anders zal zijn.
‘Corona verbindt ons allemaal’, zegt directeur Tanja Karreman van Nieuw Dakota. ‘We waren bezig met de afbouw van onze laatste tentoonstelling toen wij vanwege corona onze deuren moesten sluiten. Nog dezelfde week hebben we een oproep gedaan waarop tientallen reacties van kunstenaars kwamen. Er was in het kunstenveld blijkbaar een grote behoefte om juist nu wij elkaar fysiek niet meer mochten ontmoeten, contact te houden.’
Dreigende ondertonen
De Corona-Archives zijn nu, twee maanden later, meer dan een dagboek van deze periode. Het stelde de kunstenaars, die werk hebben ingezonden, in staat om door te gaan met wat ze al deden; namelijk het creëren van kunst. Karreman: ‘Kunstenaars blijven aan het werk. Of ze nu wel of niet betaald worden. Dit levert puur, direct en uit het hart komend werk op. De inzendingen geven niet alleen uiting aan sociale isolatie, zorg, boosheid, angst of wanhoop. Ze geven ook blijk van dreigende ondertonen en hoe we die kunnen bedwingen met rede en soms met humor. Maar op de lange termijn gaat het ons om een antwoord te vinden op de vraag: hoe heeft corona mijn leven veranderd?’
Met de Corona-Archives doorloopt Nieuw Dakota drie fases:
- De acute fase waarin saamhorigheid en de drang om te helpen voorop staat. Elkaar een hart onder de riem steken en laten zien wat we allemaal voelen.
- De rite de passage, een eerste tentoonstelling vanaf juli met een organisch groeiende presentatie van de inzendingen.
- Healing wounds, een afsluitende tentoonstelling begin 2021 waarin de toekomst centraal staat. Hoe helen we de wonden?
Volgens Karreman zijn kunstenaars bij uitstek verbinders van het kleine individuele en het grote algemene. ‘De verspreiding van het virus brengt letterlijk en figuurlijk in kaart hoezeer alles met elkaar verbonden is. Hoe we allemaal in hetzelfde schuitje zitten, en hoe het virus zich niets aantrekt van grenzen.’
‘Alles wat zich op mondiaal niveau afspeelt, reflecteert ook op het lokale’
Karreman: ‘Vanuit de stilstand ontstaat er een nieuw domein van onderling verbonden lokaliteiten. Er is saamhorigheid; van het spontaan zingen van liederen vanaf de stadsbalkons in Italië tot massaal geklap voor mensen in de zorgsector. De epidemie moedigt ons aan de wereldbevolking als een grote samenleving te zien. Als op de markt in Wuhan iets gebeurt, heeft dat effect op ons leven hier in Noord. Alles wat zich op mondiaal niveau afspeelt, reflecteert ook op het lokale.’
Schoonheid van de leegte
De tientallen inzendingen die binnen zijn gekomen, lopen sterk uiteen qua vorm en thematiek. Marisca Voskamp Noord maakte een film over haar hond Louise, die haar een excuus geeft om elke dag even naar buiten te gaan. Henri Borduin toog dagelijks naar de Dam, om de schoonheid van de leegte te registreren. Essam Zaki maakte een vrolijkmakende confetti van corona, met de titel I am positive, ons indirect wijzend op de hoopvolle gevolgen van de crisis. Rode draad vormt reflectie op afstand en intimiteit in een nieuwe anderhalvemetermaatschappij. Ahmad Joudeh, danser uit Syrië, maakte een choreografie voor een intieme dans op afstand, Allard Boterenbroot ontwierp een kleurige hoofddeksel met een anderhalvemeter sensor en Jos Houweling en Rob Jongbloed maakten onder de noemer In deze tijden drie animaties ‘waarin het grote belangrijke wordt teruggebracht naar het persoonlijke onbenullige’.
Corona Diaries
Irina Birger werkt dagelijks aan haar persoonlijke Corona Diaries, met kleine aquarellen waarmee ze een intieme inkijk biedt in het begrensde leven. Begin maart zouden fotograaf Diana Blok en componist Aftab Darvishi elkaar ontmoeten om aan een project te werken. Een dag later werd Nederland geconfronteerd met de pandemie en nam Aftab de laatste vlucht uit Nederland naar Teheran om haar familie bij te staan. Ze besloten daarop hun samenwerking in te zetten voor een door corona geïnspireerde productie: een film met onderliggende muziek, gespeeld door de cellist Mahyar Tahmasbi.
Alle inzendingen zijn online te zien via corona-archives.com. Vanaf 15 juli ook fysiek bij Nieuw Dakota aan de Ms. Van Riemsdijkweg 41b in Noord.
